Birçoğumuzun Serdar Ortaç ile tanıdığı MS hastalığı internette en çok araştırılan konular arasına girdi. Aslında dünyada nadir görülen MS hastalığı oldukça kritiktir çünkü tedavisi neredeyse mümkün değildir. Peki Ms hastalığı nedir? Belirtileri nelerdir? Serdar Ortaç hastalığı MS hastalığının tedavisi var mıdır, nedir?

SERDAR ORTAÇ HASTALIĞI, MS HASTALIĞI NEDİR?

Multipl skleroz, merkezi sinir sistemine saldıran kronik bir hastalıktır. Beyin, omurilik ve optik sinirleri etkiler. Merkezi sinir sisteminde (CNS) sinir lifleri onları koruyan miyelin bir kılıfla çevrelenir. Miyelin ayrıca sinirlerin elektrik sinyallerini hızlı ve verimli bir şekilde iletmesine yardımcı olur. MS’de miyelin kılıfı birden fazla alanda kaybolup skar (iz) veya skleroz bırakır. Multipl skleroz “birden fazla alanda skar dokusu” anlamına gelir. Miyelinin bulunmadığı bölgelere plak veya lezyon denir.

Lezyonlar kötüleştikçe, sinir lifleri kırılabilir veya hasar görebilir. Sonuç olarak, beyinden gelen elektriksel impulslar (uyarılar) hedef sinire sorunsuz bir şekilde akmaz. Miyelin olmadığında, lifler elektriksel impulsları hiç yapamazlar. Beyinden kaslara mesajlar iletilemez.

MS TÜRLERİ NELERDİR?

Dört çeşit MS vardır. Bunlar;

Klinik İzole Sendrom (CIS)

Bu belirtileri en az 24 saat süren multipl sklerozun karakteristik özelliğinin görüldüğü ilk bölümdür. Bu aşamadaki hastalar henüz MS tanı kriterlerini karşılamamaktadırlar çünkü CIS geçiren hastaların hepsi MS geliştirmeyebilir.

Nükseden-uyaran MS (RRMS)

Bu, MS’li kişilerin yüzde 85’ini etkileyen ve yeni veya artan semptomların ataklarını içeren en yaygın formdur.

Birincil ilerleyen MS (PPMS)

PPMS, erken nüksler ya da remisyonlar olmaksızın semptomların başlangıcından itibaren giderek kötüleşen nörolojik fonksiyonlar (sakatlık birikimi) ile karakterizedir. Vakaların yaklaşık yüzde 15’i PPMS’dir.

İkincil ilerleyen MS (SPMS)

İlk ataklardan veya nüksetme ve remisyondan sonra hastalık sürekli olarak ilerler.

MS HASTALIĞININ BELİRTİLERİ NELERDİR?

Öncelikle MS hastalığını taşıyan her kişide aynı belirtiler görülmez. Hastalığın seyri kişiden kişiye değişebilir. Genellikle hastalarda meydana gelebilen belirtiler ise;

Ani baş dönmeleri, dengesizlik hâli

Görme kaybı, bulanık görme, çift görme

Aşırı yorgunluk, güç kaybı, uyuşukluk

Yürüme güçlüğü,

Konuşma bozukluğu,

Depresyon

MS hastalığının ilk belirtilerinden biri; sıklıkla ani baş dönmelerinin yaşanması, dengeyi sağlayamamadır. Çoğunlukla vücudun farklı yerlerinde güç kaybı yaşanabilir. Eliyle bir şeyleri kaldıramama ve yürümekte zorlanmalar yaşanabilir.

MS hastalığının bir diğer belirtesi ise görme sorunlarının yaşanmaya başlamasıdır. Genellikle görme kaybı, bulanık görme, çift görme gibi belirtiler gösterir.

Diğer belirtilerde ise konuşma bozukluğu, depresyon, halsizlik, uyuşmalar, uyuşukluk hâli yaşanması gibi ortaya çıkabilir.

MS HASTALIĞININ NEDENLERİ NELERDİR?

MS hastalığı kısaca bağışıklık sisteminde meydana gelen birtakım sorunların sinir hücrelerine saldırmasıyla meydana gelen bir hastalıktır. Şu ana kadar MS hastalığının meydana gelmesinin kesin sebebi ortaya konamamıştır. Fakat MS hastalığının meydana gelmesinde rol oynayan birtakım nedenler olabilir.

Genetik

MS hastalığının meydana gelmesinde genetik faktör oldukça büyük bir rol oynar. Anne, baba ya da kardeşinde bu hastalık bulunan kişilerde görülme ihtimali %1-3 aralığında değişmektedir.

Yaş

MS hastalığı, özellikle belli bir yaş aralığında ortaya çıkmaz. Genellikle en sık 20-40 yaş aralığında rastlanır.

Hastalık Geçmişi

Tip 1 diyabet, inflamatuar bağırsak hastalığı tiroit hastalarında görülme ihtimali vardır.

MS HASTALIĞININ TEDAVİSİ VAR MIDIR, NASIL TEDAVİ EDİLİR?

Hastalığın kesin bir tedavisi olmamakla birlikte atak tedavisi ile atak sırasında ortaya çıkan nörolojik bulguların düzeltilmesi, atakların önlenmesi, oluşan özürlülüklerin giderilmesi, rehabilitasyon ve destekleyici tedaviler şeklinde tedaviler yapılmaktadır. Atak döneminde yüksek doz kortizon tedavisi 3-10 gün süreyle uygulanabilir. Atağın sıklığı ve şiddetine göre tedavi içerikleri değişir. Sadece belirtiler ortaya çıktığında kas gevşeticiler, nöropatik ağrı tedavisi, mesane problemleri için tedavi, antidepresanlar kullanılır. Kaslarda aşırı kasılma ve bazı mesane problemleri gibi MS belirtilerinin tedavisinde botulinum toksini (Botox) kullanılabilir. İlaç tedavisinin yanı sıra gerekli durumlarda fizyoterapi yapılması çok faydalıdır. Hastaya özgü egzersizlerin düzenli ve programlı uygulanması sağlanmalıdır. MS'li çoğu hastanın normal veya normale yakın bir ömür yaşadığını unutmamak gerekir. Kronik bir süreç olsa da uygun tedavilerin zamanında uygulanması, rehabilitasyon yaklaşımları ile maksimum düzeyde fayda sağlanır.

MS HASTALARINA GÜVENLİ EGZERSİZ İÇİN İPUÇLARI 

Egzersize başlamadan önce mutlaka ısınma hareketlerini yapın. 
Günün en sıcak saatlerinde (10:00-02:00) egzersiz yapmayın. 
Bol sıvı tüketin. 
30 dakika boyunca çalışmayı planlıyorsanız, 10 dakikalık egzersiz seansları ile başlayın. 
Yetersiz aydınlatmalı, kaygan zeminli yerlerde egzersiz yapmaktan kaçının.
Eğer denge problemi yaşıyorsanız mutlaka destek alabileceğiniz bir alan oluşturun. 
Vücudunuzun farkında olun. Egzersiz sırasında rahat hissetmiyorsanız, egzersizinizi hemen sonlandırın. 
Yüzme, yoga gibi zevk aldığınız bir aktivite seçin.