Atlanta'daki bir tesiste meydana gelen sıvı nitrojen sızıntısı dolayısıyla çok sayıda ölü ve yaralı olduğu açıklandı. Bu haberlerin ardından "nitrojen" merak konusu oldu. Peki Sıvı nitrojen nedir? | Sıvı nitrojen zararlı mı? İşte ayrıntılar..
SIVI NİTROJEN NEDİR?
Nitrojen bir asal gazdır. Kokusuz, renksiz ve yaşamak için gerekli olmayan nitrojen bitkilerin yetişmesi için önemlidir. Nitrojen gübrelerin temel katkı maddelerinden biridir. Kullanım alanı bahçeciliğin çok daha ötesindedir. Azot genellikle sıvı veya gaz formunda bulunur (katı azot elde etmek de mümkündür). Sıvı azot soğutucu olarak kullanılır; gıdaları ve tıbbi araştırmalarda denekleri hızla dondurma kapasitesine sahiptir ve aynı zamanda üreme teknolojisinde de kullanılır. Bu açıklama ile birlikte burada azot gazından bahsedeceğiz.
Azot, özellikle son derece reaktif olan oksijenin aksine başka gazlara maruz kaldığında reaksiyona girmemesi nedeniyle yaygın olarak kullanılır. Kimyasal yapısı sebebiyle azot atomlarının parçalanması ve diğer maddelerle reaksiyona girmesi için daha fazla enerji gerekir. Öte yandan oksijen molekülleri kolayca parçalandığından oksijen çok daha reaktif bir gazdır. Azot gazı ise bunun aksine, gereken yerlerde reaktif olmayan ortamlar elde etmeyi sağlar.
Azotun reaktif olmaması en büyük özelliğidir ve bu nedenle bu gaz, yavaş ve hızlı oksitlenmeyi önlemek için kullanılır. Elektronik endüstrisi bu kullanıma mükemmel bir örnektir çünkü devre kartlarının ve diğer küçük bileşenlerin üretimi sırasında korozyon şeklinde yavaş oksitlenme gerçekleşebilir. Yavaş oksitlenme gıda ve içecek endüstrisinde de görülür. Bu durumda azot, son ürünü daha iyi korumak için havanın yerini değiştirmek veya yerini almak için kullanılır. Oksijen gerektirdiklerinden patlamalar ve yangınlar hızlı oksitlenmeye iyi birer örnektir. Azotun yardımıyla bir tankın içindeki oksijenin boşaltılması bu kazaların meydana gelme ihtimalini azaltır.
Bir uygulama için azot kullanmak gerektiğinde gazı elde etmenin üç temel yolu vardır. Bunlardan biri bir azot tankı kiralamak ve gazın teslim edilmesini sağlamaktır. İkinci yol, azotun yüksek basınçlı şişelerin içinde teslim edilmesidir. Üçüncü yol ise basınçlı hava kullanarak kendi azotunuzu üretmektir. Üçüncü taraf tedarikçilerle çalışmayı gerektirdiğinden azot satın almak veya kiralamak çok kullanışsız, verimsiz ve maliyetli olabilir. Bu sebeplerden ötürü birçok işletme kiralama yerine kendi azotunu üretmeyi tercih etmekte ve böylece belirli bir uygulama için gereken miktarı, saflığı ve basıncı kontrol edebilmektedir. Diğer avantajlar arasında şunlar sayılabilir: sabit fiyat, nakliye masrafı veya gecikme olmaması, kriyojenik depolamayla ilgili tehlikelerin olmaması, blöf kayıplarından veya yüksek basınçlı şişeleri asla tamamen boşaltmadan iade etmekten kaynaklanan atık olmaması.
İki tür azot jeneratörü vardır: membran azot jeneratörleri ve %99,999 ya da 10 PPM (milyonda bir) ve daha yüksek saflık seviyelerine ulaşmayı sağlayan PSA (Basınç Salınımlı Adsorpsiyon) azot jeneratörleri. İkincisi hakkında daha fazla bilgiyi burada bulabilirsiniz.
SIVI NİTROJEN ZARARLI MI?
Sıvı nitrojen yutulduğu takdirde ağız, boğaz ve midede yanmaya sebep olur ve dokuları öldürür.
Donmuş haldeki azot buharı mideye ulaştığında ise ısınmaya başlar ve gaz oluşturur. Biriken gaz mideyi patlatabilir.
Son dakika: ABD'deki bir testiste sıvı nitrojen sızıntısı meydana geldi! Ölü ve yaralılar var
