Yapay zekâ teknolojileri; dil engellerini aşmayı kolaylaştırırken, aynı zamanda tercümanlar ve tercüme sektörü paydaşları için de kimi süreçleri zorlaştırıcı bir etmen olarak güncelliğini sürekli koruyor.
Yapay zekâ eğitim süreçlerinde veri etiketleme işlemleri ile dev veri kümeleri üzerinde çalışılarak dil modelleri oluşturularak hızlı ve doğru çeviriler yapabilir. Özellikle tekrar eden içeriklerin çevirisinde yapay zekâ büyük bir avantaj sağlar. Ayrıca, yapay zekâ destekli online proje yönetim araçları, çeviri projelerinin daha iyi planlanmasına ve yönetilmesine yardımcı olur. Ancak, dilin karmaşıklığı ve kültürel farklılıklar göz önünde bulundurulmalıdır; çünkü bazı durumlarda insan dokunuşu ve tercümanın uzmanlığı hâlâ vazgeçilmezdir.
Online tercüme, yapay zekâ eğitme amaçlı veri etiketleme hizmetleri servis sağlayıcısı Protranslate kurucu ortağı Kerem Kalkancı; “Son dönemde ‘Hukuki veya tıbbi çeviri gibi kesinlik ve tutarlılığın kritik olduğu sektörlerde yapay zekâya güvenilir mi?’ gibi sorular sektör paydaşlarınca merak ediliyor. Hukuki ve tıbbi metinlerin doğru ve kesin çevirileri hayati öneme sahiptir. Yapay zekâ, büyük veri kümeleri üzerinde eğitildiğinden ve dil modellerini anlamak için çevrimdışı ve çevrimiçi içerikleri analiz ettiğinden, tercümelerin doğruluğunda önemli bir doğruluk yüzdesi sağlanabilir. Ancak, bu tür kritik sektörlerde insan denetimi ve uzmanlığı hâlâ çok önemlidir. Hukuki, teknik veya tıbbi terminolojilerin hassasiyeti ve yasal düzenlemelere uyum gereksinimleri, tercümanların doğru anlam ve bağlamı korumasını gerektirir. Bu sebeple, yapay zekâ destekli çeviri çözümleri bu sektörlerde yardımcı bir rol oynayabilir ancak şu aşamada tamamen insan unsuru yerine geçemez.” diyerek yapay zekâ ve online tercüme sektörü ilişkileri hakkında önemli bir açıklama yaptı.
Yeni dönemde tercümanların ne kadar gerekli olduğu da önemli bir tartışma unsuru olmaya devam ediyor. Yapay zekâ, tercüme süreçlerini büyük ölçüde otomatikleştirse de tercümanlar hâlâ vazgeçilmezdir. Dilin zenginliği, kültürel bağlam ve metindeki duygusal nüanslar, yapay zekânın anlayabileceğinden daha karmaşıktır. Tercümanlar, içerikleri daha iyi anlamak ve doğru bağlamı korumak için kritik bir rol oynamaya devam edecektir. Ayrıca, özellikle kritik sektörlerde (örn. Hukuk, sanat ve tıp) ve önemli projelerde, tercümanların uzmanlığı ve denetimi vazgeçilmezdir.
Yeni nesil teknolojik gelişmelerin ürünü olan nöral makine tercümesi (NMT), yapay zekâ teknolojileri içinde önemli bir yer tutan tercüme yöntemidir. Geleneksel makine çevirisi (SMT) yöntemlerine kıyasla daha yeni bir yaklaşım olan NMT, büyük veri kümeleri üzerinde eğitilmiş nöral ağlar kullanarak çeviri yapar. Bu teknoloji, dil öğrenme ve anlama yeteneğine dayalı olarak çalışır ve çeviri süreçlerinde daha doğru ve akıcı sonuçlar elde etmeyi hedefler. Ancak, NMT'nin kimi zorlukları da vardır. NMT, doğru ve etkili tercüme yapabilmek için büyük veri kümelerine ihtiyaç duyar. Bu, dil çiftleri ve uzmanlık alanlarına göre özel veri toplama ve eğitim gerektirebilir. Ayrıca dil yapısı ve kültürel nüanslar da önemli bir bariyer olmaya devam etmektedir. NMT, bazen dil ve kültürel nüansları tam olarak anlamakta zorlanabilir. Bu nedenle, dilin karmaşıklığı ve kültürel farklılıklar göz önünde bulundurulmalı ve insan kontrolüne başvurulmalıdır.
Yapay zekâ, tercüme sektöründe sürekli olarak gelişmeye devam ederken, dil ve kültürel çeşitlilik göz önünde bulundurularak çeviri süreçlerinin daha hassas ve etkili hale getirilmesine odaklanılması gerekmektedir. Çok dilli ve çok kültürlü bir dünyada, yapay zekâ destekli çeviri sistemleri, dil çiftleri arasındaki nüansları ve kültürel farklılıkları anlamak için daha da geliştirilmelidir. Burada da yine insan faktörü veri etiketleme ve yapay zekâ modellerini eğitme süreçlerinde devreye giriyor. Şu aşamada tercümanlar, yapay zekânın yanı sıra dil bilgisine, kültürel uzmanlığa ve insana özgü becerilere olan katkılarıyla önemli bir rol oynamaya devam edeceklerdir. Yapay zekânın insanlarla bir araya gelerek, tercüme süreçlerini optimize etmesi ve daha etkili iletişim köprüleri oluşturması, küresel iletişimin ve gelişimine büyük bir katkı sağlayacaktır.
Pekiyi tercüme sektörünün yapay zekâ ile ilişkilerinde ileriye dönük ne gibi gelişmeler olabilir? Yapay zekânın gelişimiyle birlikte tercüme sektörü, daha akıllı ve verimli hâle gelmeye devam edecek. Dil öğrenme yeteneklerinin artmasıyla birlikte, yapay zekâ çeviri sistemleri daha karmaşık ve teknik metinleri anlayabilmek için güçlenecektir. Ayrıca, yapay zekâ destekli dil öğrenme platformları, tercümanların yeteneklerini geliştirmelerine ve dil becerilerini daha da iyileştirmelerine yardımcı olabilir. Bu süreçte, insan ve yapay zekâ iş birliği, tercüme kalitesinin ve hızının artırılmasında önemli bir rol oynayacaktır. Gelecekte, tercümanlar daha karmaşık tercüme projelerine odaklanabilirken, yapay zekâ tekrar eden içerikler ve motamot çeviriler için daha fazla kullanılabilecek. Bu, tercüme sektörünün daha da verimli ve etkili bir gelecek için hazırlanmasına olanak sağlayacaktır. Sektördeki global trendleri takip ederek onlara uygun inovasyon süreçlerini etkin ve hızlı bir şekilde hayata geçirmek her daim bir avantaj olmaya devam edecektir.
