Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Beştepe Millet Kongre ve Kültür Merkezi'nde katıldığı İnsan Hakları Eylem Planı Tanıtım Toplantısında konuştu.
Önümüzdeki hafta Ekonomik Reform Programının açıklanacağını belirten Cumhurbaşkanı Erdoğan, planı hazırlamak için bir araya gelen ilgili bakanlık, kurum ve STK'ların çalışmaları sonucu, 9 amaç, 50 hedef ve 393 faaliyet içeren bir belge olarak ortaya çıkan eylem planının 2 yıllık zaman diliminde uygulanacağını ifade etti. Zaman dilimi takviminin 2 hafta içinde kamuoyunun bilgisine sunulacağını belirten Erdoğan, "Vizyonu özgür birey, güçlü toplum, daha demokratik bir Türkiye olarak belirlenen plan 11 temel ilke ile başlıyor." diyerek maddeleri tek tek açıkladı.
İNSAN HAKLARI EYLEM PLANI AMAÇLARI
İlk amacın daha güçlü bir insan hakları koruma sistemi yaratmak olduğunu belirten Cumhurbaşkanı Erdoğan, bu maddede Avrupa vizesi, Anayasa Mahkemesi'ne bireysel başvuru, siyasi partiler ve seçim mevzuatı ve ceza infaz kurumlarını ele aldı.
İnsan Hakları Eylem planı nedir? İnsan Hakları Eylem Planında ne var, ne içeriyor?
İkinci amacın yargı bağımsızlığı ve adil yargılanma hakkının güçlendirilmesi olduğunu belirten Erdoğan, bu madde altında ise hakim ve savcılar, terfi ve teftiş, Hakimler ve Savcılar Kurulu, idari yargıda gerekçeli karar süresi konularının işlendiğini belirtti.
3. maddenin hukuki şeffaflık temasına dayandığını vurgulayan Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, idareye yapılan başvurularda cevap verme süresinin 30 güne indiğini söyledi. Tüm ilk derece ve istinaf mahkemesi kararlarının, kişisel verileri koruma ilkesi kapsamında vatandaşların erişimine açıldığını duyurdu.
4. maddenin ise ifade, örgütlenme ve din özgürlüklerine dayandığını ifade eden Cumhurbaşkanı Erdoğan, basın, yayın ve internet suçlarında muhakeme şartı sürelerinin yeniden değerlendirildiğini, basın özgürlüğüne yönelik olarak da gazetecilerin mesleki faaliyetlerini kolaylaştırması adına tedbirler geliştirildiğini ifade ederek hangi dine mensup olursa olsun kamu ve özel sektör çalışanları ile öğrencilerin dini bayram günlerinde izinli sayılacağını belirtti.
5. maddede ise kişi özgürlüğü ve güvenliğinin güçlendirilmesi için çalışmalar yapıldığını ifade eden Erdoğan, tutuklamada ölçülülük ve orantılılık ifadesi üzerinden somut delile dayanma şartı getildiğini, dikey itiraz usulü ve ifade için herhangi bir yerde ve herhangi bir zaman diliminde gözaltına alma uygulamasına son verildiğini söyledi. Şikayet suçlarında mazeretsiz olarak duruşmaya katılmama durumunda ise davanın düşürülmesi konusunda değişikliğe gidileceği öğrenildi.
6. maddede kişinin maddi ve manevi bütünlüğü ile özel hayatının güvence altına alınması konusunun işlendiğini belirten Cumhurbaşkanı Erdoğan, işkence iddialarına dayalı disiplin soruşturmalarında zaman aşımının kaldırılacağını, olay yeri inceleme, adli arama ce el koyma işlemlerinin dijital ortamda kayıt altına alınması, kadına karşı şiddet ve eşe karşı işlenen suç konularının derlendiğini anlattı.
Bu planın, Cumhuriyet'in 100. yılına girmeye hazırlanan Türkiye'nin temel politika belgesi olacağını ifade eden Cumhurbaşkanı Erdoğan, 7. amacı da dört ara başlıkla tanımlayarak kamulaştırmayla ilgili tüm mevzuatın yeniden ele alınacağını, idari yargıda mülkiyet hakkını etkileyen hususları, imar planı izleme, değerlendirme ve denetleme sistemini ve yerleşik yargı içtihatlarında yapılan değişimleri açıkladı.
8. maddede kırılgan kesimin korunmasının amaçlandığını belirten Cumhurbaşkanı Erdoğan, bu başlıkta ise çocuklar, engelliler, hayvanlar ve madde bağımlılığına ilişkin düzenlemeler yapıldığını ifade etti.
9. ve son amaçta ise insan hakları konusunda farkındalığı vurgulayan Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, bu başlığın ise 5 maddede ele alınarak konu hakkında üst düzey ve idari toplumsal farkındalık geliştirileceğini vurguladı.
Konuşmasına son verirken eylem planının amacının yeni bir anayasa olduğunu vurgulayan Cumhurbaşkanı Erdoğan, bu anayasanın milli iradenin üstünlük esasına göre hazırlanacağının altını çizerek Cumhuriyet tarihinin 100. yılını karşılamaya hazırlanılan bu dönemde ülkenin geleceğinde sözü olan herkesi yeni anayasa sürecine katılmaya davet etti.
Planda yer alan 11 temel ilke şöyle:
1- İnsan, doğuştan sahip olduğu vazgeçilmez haklarıyla yaşar. Devletin temel amaç ve görevi, bu hakları korumak ve geliştirmektir.
2- İnsan onuru, bütün hakların özü olarak hukukun etkin koruması altındadır.
3- Dil, ırk, renk, cinsiyet, siyasi düşünce, felsefi inanç, din, mezhep ve benzeri sebepler temelinde hiçbir ayrımcılık söz konusu olmaksızın herkes hukuk önünde eşittir.
4- Kamu hizmetinin herkese eşit, tarafsız ve dürüst biçimde sunulması, bütün yönetsel faaliyetlerin temel özelliğidir.
5- Mevzuat, tereddüt doğurmayacak şekilde açık, net, anlaşılır ve öngörülebilir kurallar içerir, kamu otoriteleri bu kuralları hukuk güvenliği ilkesinden ödün vermeden hayata geçirir.
6- Sözleşme özgürlüğüne, hukuki güvenlik ilkesi ve kazanılmış hakların korunması prensibine aykırı olarak hiçbir şekilde müdahale edilemez.
7- Devlet, girişim ve çalışma hürriyetini rekabete dayalı serbest piyasa kuralları ile sosyal devlet ilkesi çerçevesinde korur ve geliştirir.
8- Adli ve idari işleyiş; masumiyet karinesi, lekelenmeme hakkı ve ceza sorumluluğunun şahsiliği ilkelerini koruyan, gözeten ve güçlendiren bir yaklaşımı merkezine alır.
9- Hiç kimse, eleştirisi veya düşünce açıklaması nedeniyle özgürlüğünden yoksun bırakılamaz.
10- Bağımsız ve tarafsız yargı ile korunan hukuk devleti, hak ve özgürlükler ile adaletin teminatı olarak her alanda tahkim edilir.
11- Haklarının ihlal edildiğini iddia eden herkes, etkili kanun yollarına zahmetsiz şekilde erişebilmelidir. Adalete erişim, hak ve özgürlüklere saygının merkezindedir.
(AA)
