11 ayın sultanı, bin aydan daha hayırlı, mübarek Şehr-i Ramazan'ın gelişiyle birlikte orucu bozan durumlar hakkında araştırmalar da başladı. Bugün sabah ezanıyla başlayan ilk oruç gününde, İslam aleminin en çok merak ettiği konulardan biri olan tükürük yutmanın orucu bozup bozmadığını sorusunu biz de haberimizde cevaplandırdık. İşte detaylar...

TÜKÜRÜK YUTMAK ORUCU BOZAR MI?

Vücuda dışarıdan alınan tüm maddeler orucu bozmaktadır. Ancak tükürük insanın kendi vücut salgısı olduğu için bunu yutmak orucu bozmaz.

Yani tükürük balgama göre zararsız ağız sıvısı olduğu için yutulabiliyor. Ancak tükürük içerisinde balgamla karışık olma durumu ya da besin parçaları olduğu şüphesi varsa o halde tükürüğün de yutulmaması gerekiyor.

ORUÇTA TÜKÜRÜK YUTMAK ORUCU BOZAR MI DİYANET

Bilindiği üzere vücuda dışarıdan alınan herhangi bir şey orucu bozmaktadır. Balgam, vücutta salgılanan doğal bir salgı olduğundan dolayı, Hanefi mezhebine göre balgam yutmak orucu bozmamaktadır.

Ancak bu salgı pis kabul edildiğinden dolayı, balgamın dışarı atılmasının daha iyi olacağı açıktır. Bu nedenle oruçlu olunsun ya da olunmasın balgam yutmak doğru bir davranış olmaz. Çünkü balgam, insan bedeninden çıkan hastalıkları taşıyabileceği gibi aynı zamanda tiksindirici ve pis bir şeydir.

Fakat oruçlu bir kimse tarafından yutulan balgam, yeme veya içme olarak kabul edilmediğinden dolayı, orucu bozmamaktadır.

Şafii mezhebinde ise bu durum daha farklı yorumlanmaktadır.

Eğer balgam, boğazda "h" harfinin çıktığı yeri aşıp ağıza kadar gelmişse ve isteğe bağlı olarak yutulduysa, bu durumda orucun bozulduğu kabul edilmektedir ve bir gün kaza orucu tutulması gerekir. Fakat balgam istem dışı yutulmuşsa o halde oruç bozulmamaktadır.

Kolonya koklamak orucu bozar mı Diyanet? | Parfüm, kolonya kokusu orucu bozar mı?

ORUCU BOZAN DURUMLAR NELERDİR?

Orucun temel unsuru, yeme, içme ve cinsel ilişkiden uzak durmak, nefsi bunlardan mahrum bırakmak olduğu için, oruçlu iken bunlar ve bu anlama gelecek davranışlar orucu bozar. Yemek ve içmek, yenilip içilmesi mûtat olan her şeyi kapsamı içine alır. Sigara, nargile gibi keyif veren tütün kökenli dumanlı maddeler ile uyuşturucular ve tiryakilik gereği alınan tüm maddeler oruç yasakları kapsamına girer (İbn Âbidîn, Reddü’l-muhtâr, III, 386-387). Her ne sebeple olursa olsun, ağızdan alınan ilaçlar da aynı hükme tabidir.

UNUTARAK YEMEK - İÇMEK

Unutarak yemek içmek orucu bozmaz. Hz. Peygamber (s.a.s.), “Bir kimse oruçlu olduğunu unutarak yer, içerse orucunu tamamlasın, bozmasın. Çünkü onu, Allah yedirmiş, içirmiştir.” (Buhârî, Savm, 26) buyurmuştur. Unutarak yiyip içen kimse, oruçlu olduğunu hatırlarsa hemen ağzındakileri çıkarıp ağzını yıkamalı ve orucuna devam etmelidir. Oruçlu olduğu hatırlandıktan sonra mideye bir şey inerse, oruç bozulur.

Oruçlu olduğunu unutarak yiyip içen kişi, yaşlı, hasta, zayıf ve oruç tutmaya güç yetiremeyecek durumdaysa onu gören kişi oruçlu olduğunu hatırlatmamalı, aksi durumda hatırlatmalıdır (Şürünbülâlî, Merâkı’l-felâh, 238).

EŞLER ORUÇLU İKEN İLİŞKİNİN SINIRI

Oruçlu olan kimse orucu bozacak şeylerden kaçındığı gibi orucun sevabını azaltacak şüpheli durumlardan da kaçınmalıdır. Ramazanda oruçlu olduğunu bile bile cinsel ilişkide bulunmakla oruç bozulur, hem kaza ve hem de keffâret gerekir (Buhârî, Savm, 30). Eşlerin birbirlerini öpmeleri veya sarılmalarıyla oruçları bozulmaz. Ancak bu durumda boşalma meydana gelirse oruç bozulur ve güne gün kaza gerekir (Merğınânî, el-Hidâye, II, 256).

CÜNÜP İKEN TUTULAN ORUÇ

Cünüplük oruç tutmaya engel değildir. İster cünüp olmayı gerektiren hâl, oruca başlanmadan gerçekleşmiş olsun, ister ihtilam olma gibi orucu bozmayan bir sebeple oruçlu iken gerçekleşmiş olsun fark etmez. Ancak cünüp olan kişi, bir an önce yıkanıp temizlenmelidir. Cünüp iken üzerinden bir namaz vakti geçmemelidir. Guslün bir namaz vaktinden daha fazla süreyle ertelenmesi günahtır. Çünkü geciktirilirse namaz terk edilmiş olur (İbn Âbidîn, Reddü’l-muhtâr, III, 372).

ORUÇLUYKEN KENDİ KENDİNE TATMİN OLMA

Oruç, nefsin isteklerinden bilinçli olarak uzak durma yönüyle bir irade eğitimidir. Nefsin isteklerinin kontrol altına alınmasında, ruhun arındırılıp yüceltilmesinde etkili bir yoldur. Şehevî arzularına mağlup olanların bu irade eğitiminde başarısız oldukları ortaya çıkar.
Oruçlu iken elle tatmin olmak orucu bozar, kazayı gerektirir. Bu fiili işleyen kimselerin bozmuş oldukları orucu kaza etmekle yetinmeyip ayrıca tövbe etmeleri de gerekir.
Elle tatmin olmanın keffâreti gerektirmemesi, bu fiilin önemsiz bir günah olduğunu göstermez. Bilakis özürsüz olarak orucunu bozan kimseler büyük günah işlemiş olurlar (Zeylaî, Tebyîn, I, 323; İbn Nüceym, el-Bahr, II, 293).

ORUÇLU İKEN İHTİLAM OLMA

Oruçlu iken rüyada ihtilam olmak orucu bozmaz, gusletmeyi geciktirerek cünüp olarak sabahlamak da oruca bir zarar vermez (el-Fetâva’l-Hindiyye, I, 220). Ancak guslü sabah namazı vaktinin çıkmasına kadar ertelemek günahtır. Çünkü bu durumda namaz terk edilmiş olur (İbn Âbidîn, Reddü’l-muhtâr, III, 372). Nitekim Hz. Peygamberin (s.a.s.) Ramazanda imsaktan sonra sabah namazı vakti içinde yıkandıkları bilinmektedir (Buhârî, Savm, 25).

ORUÇLU İKEN ADET (REGL) OLMA

Kadınlar ay hâli (hayız) ve lohusalık (nifas) denilen özel hâllerinde namaz kılmazlar, oruç tutmazlar. Daha sonra tutamadıkları oruçlarını kaza ederler.
Oruca niyetlenen bir kadın, gün içerisinde âdet görmeye başlarsa orucunu bozar, temizlenince bu günün orucunu da kaza eder (Merğînânî, el-Hidâye, II, 276). İftar vaktine kadar oruçlu gibi davranması doğru değildir. Ancak Ramazanın hassasiyetine riayet ederek başkalarının yanında yiyip içmemesi uygun olur.

AĞIZ SPREYİ KULLANMA - SAKIZ ÇİĞNEME

Ağız ve burundan alınıp mideye ulaşan her şey orucu bozar. Bu itibarla, ağız kokusunu önlemek veya diş ağrısını gidermek maksadı ile ağza sıkılan sprey ve benzeri maddeler yutulur da mideye ulaşırsa orucu bozar, yutulmazsa bozmaz.
Günümüzde üretilen sakızlarda, ağızda çözülen katkı maddeleri bulunduğundan, ne kadar dikkat edilirse edilsin bunların yutulmasından kaçınmak mümkün değildir. Bu sebeple bu tür sakız çiğnemek orucu bozar (İbn Âbidîn, Reddü’l-muhtâr, III, 395, 396). Öte yandan, hangi sakızın orucu bozmayan türden olduğu bilinemeyeceğinden oruçlu iken sakız çiğnemekten sakınılmalıdır.

AĞDA VE EPİLASYON YAPTIRMA 

Vücuttaki kılların hangi yolla olursa olsun alınması orucu bozmaz. Çünkü oruç, bir şey yemek, içmek ve cinsel ilişkide bulunmaktan dolayı bozulur. Kıl almak veya aldırmak bunların kapsamında olmadığından orucu bozmaz.
Burada şu husus da belirtilmelidir ki, kadının erkeğe karşı avret mahalli eller, ayaklar ve yüzü hariç tüm bedenidir. Kadının kadına karşı avret mahalli, diz kapağı ile göbek arasıdır. Zaruret ve ihtiyaç olmadan bu yerlerin dışındaki bölgelerin başka kadınlara veya erkeklere gösterilmesi caiz değildir. Bu itibarla ağda veya lazerle epilasyon yaptırmak isteyen kişinin, erkek olsun kadın olsun yabancı bir kişiye avret mahallini açması helal olmadığı gibi, bu işlemi uygulayan kişinin de bu kısma bakması ve dokunması helal değildir (Merğînânî, el-Hidâye, VII, 187,194-195).

Kaynak: Din İşleri Yüksek Kurulu Başkanlığı (Diyanet)